حمل و نقل عمودی
آسانسور که همچنین تحت عنوان بالابر نیز شناخته می‌شود، کابینی است که می‌تواند در جهت عمودی بین شفت‌هایی حرکت کند و افراد را بین طبقات مختلف یک ساختمان چند طبقه جابجا کند.
اکثر آسانسورهای مدرن توسط یک موتور الکتریکی و با کمک یک وزنه تعادل، از طریق یک سیستم کابل و قرقره کار می‌کنند.
با ایجاد تمایل نسبت به ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه، آسانسور نقش مهمی را در ایجاد مشخصات جغرافیای شهری بسیاری از شهرهای مدرن بازی می‌کند و در آینده نیز نقشی حیاتی در توسعه شهرها خواهد داشت.
عملیات بارگیری وسایل و انتقال مکانیکی آنها در طول عملیات ساختمان سازی به زمانهای رومی بر می‌گردد؛ معمار و مهندس رومی، ویتروویوس در قرن 1 از سیستم کابل و قرقره، کاپستان، یا وندلسس استفاده می‌کرد
که توسط انسان، حیوان و یا قدرت آب کار می‌کرد.
قدرت بخار در دهه 1800 به این دستگاه‌ها در انگلستان اعمال می‌شد.
در اوایل قرن 19 یک آسانسور هیدرولیک معرفی شد که در آن پلت فرم به پیستون درون یک سیلندر که در داخل زمین قرار داشت متصل می‌شد و تا عمقی برابر با ارتفاع شفت پایین می‌رفت.
فشار توسط یک پمپ بخار به مایع درون سیلندر اعمال می‌شد.
بعدها ترکیبی از قرقره‌ها مورد استفاده قرار گرفت تا سرعت حرکت را افزایش و عمق پیستون را کاهش دهد.
همه این دستگاه‌ها از وزنه‌ای برای ایجاد تعادل استفاده می‌کردند که قدرت کافی برای بالا بردن سرنشینان را ایجاد می‌کرد.
پیش از اواسط دهه 1850، این روش عمدتا برای حمل و نقل بار مورد استفاده قرار می‌گرفت.
عدم اطمینان به کابل‌های ضعیف عاملی بود که کمتر برای جابجایی افراد از این وسایل استفاده می‌شد.
هنگامی که یک آمریکایی ، الیشا گریوز اوتیس، یک دستگاه ایمنی را در سال 1853 معرفی کرد، او استفاده از آسانسورها را برای افراد ممکن کرد.
دستگاه اوتیس، در نمایشگاه کریستال پالاس در نیویورک نمایش داده شد، طبق راهنمای نشان داده شده، کابین حتی پس از قطع شدن کابل از بوکسل همچنان درون یک ریل به طور ایمن حفظ می شد.
اولین آسانسور مخصوص افراد در سال 1857 در فروشگاه بزرگ Haughwout در شهر نیویورک استفاده شد که توسط قدرت بخار کار می‌کرد و پنج طبقه را در کمتر از یک دقیقه بالا می‌رفت و یک موفقیت چشمگیر بود.
نسخه‌های بهبود یافته از آسانسور بخاری در سه دهه بعدی نیز معرفی شدند، اما هیچ پیشرفت قابل توجهی تا زمان معرفی موتورهای الکتریکی بر روی آسانسورها در اواسط دهه 1880 و نصب آن بر روی اولین آسانسور تجاری در سال 1889 صورت نگرفت.
نصب و راه اندازی این سیستم در ساختمان Demarest در شهر نیویورک، از یک موتور الکتریکی در زیرزمین ساختمان بهره می‌برد.
استفاده از برق منجر به دو پیشرفت دیگر نیز شد: در سال 1894 کنترل دکمه‌ای معرفی شد و در سال 1895 یک دستگاه بالابر در انگلستان در بالای شفت قرار گرفت تا قدرت کافی را برای بالا بردن طناب قرقره ایجاد کند.
تعادل بین وزن کابین و وزنه تعادل برای غلبه بر جاذبه کافی بود.
با از بین بردن محدودیت‌های اعمال شده توسط دستگاه بادساز، این مکانیزم ساخته شده امکان ساخت شفت‌های بلندتر و سرعت‌های بیشتر را امکان پذیر کرد.
در سال 1904، یک قابلیت “بدون گیربکس” با اضافه کردن اتصالات طناب قرقره به طور مستقیم به آرماتور موتور الکتریکی ایجاد شد که سرعت آن را عملا نامحدود می‌کرد.
با رفع مشکلات ایمنی ، سرعت و ارتفاع ، توجهات معطوف به راحتی و اقتصادی بودن شد.
در سال 1915 تسطیح اتوماتیک مشهوری در قالب کنترل اتوماتیک معرفی شد به طوری که در هر طبقه اپراتور کنترل دستی را در فاصله معینی از سطح زمین خاموش می‌کرد تا کابین را نرسیده به زمین متوقف کند.