یکی از مهم ترین بخش های الکتریکی آسانسور که در هدایت آسانسور نقش موثری دارد، تابلو فرمان آسانسور یا همان برد کنترل آسانسور است. این قطعه در موتور خانه آسانسور قرار می گیرد، در این مطلب قصد داریم درباره اینکه تابلو فرمان آسانسور چیست، چه وظایفی دارد، اجزاء تابلو فرمان آسانسور و … صحبت کنیم با ما همراه باشید.
تابلو فرمان آسانسور
تابلو فرمان آسانسور یا همان برد کنترل آسانسور، وظیفه کنترل آسانسور را بر عهده دارد که اصولا در موتور خانه قرار دارد. تابلو فرمان جهت حرکت، سرعت موتور، درب کابین، ترمزها و … کنترل می کند. وضعیت و موقعیت کابین را در هر لحظه بررسی می کند و درخواست های ارسال شده از طبقات و کابین را بررسی و پردازش کرده و فرمان های لازم را صادر می کند.
اجزای تابلو فرمان آسانسور
- برد اصلی IMC
- برد I/O
- برد کابین CAB
- برد تغذیه و شارژ باطری IPS
- برد کنترل بار و فاز LPC
سایر اجزای تابلو فرمان آسانسور شامل منبع تغذیه، جعبه رویزیون و فیوزها است که اصولا روی کابین نصب می شود.
وظایف تابلو فرمان آسانسور چیست؟
از جمله وظایف تابلو فرمان آسانسور یا برد کنترل آسانسور عبارتند از:
- کنترل سرعت موتور آسانسور برای حرکت روان آسانسور و جلوگیری از شوک های ناگهانی به کابین از جمله وظایف تابلو فرمان است.
- کنترل جهت حرکت کابین به سمت بالا و پایین از وظایف این قطعه است.
- دکمه های خارج کابین و داخل کابین آسانسور پیام را به تابلو فرمان ارسال می کنند و در آنجا پردازش می شود.
- برخی از قطعات آسانسور مانند درب کابین آسانسور، ترمزها و سوئیچ ها توسط تابلو فرمان آسانسور هدایت می شوند.
- حفاظت الکتریکی از تجهیزات
- تشخیص لحظه ای موقعیت کابین
انواع تابلو فرمان آسانسور
تابلوفرمان دوسرعته (SPD2 یا AC2)
تابلو فرمان برخی از آسانسورها دو سرعته است، بدین معنی که می توانند با دو سرعت مختلف کار کنند. موتور این آسانسورها دارای دو سیم پیچ می باشد و بنابراین حرکت آن ها هم در دو سرعت مختلف است.
عملکرد آسانسورهای با موتور دوسرعته اینگونه است که در هنگام استارت موتور با دور تندی شروع به حرکت می کند . که اصولا سرعت آن به اندازه یک متر بر ثانیه است. اما در هنگام نزدیک شدن به طبقه مورد نظر این سرعت به نصف سرعت اولیه می رسد و سپس سرعت به صفر رسیده و کابین متوقف می شود.
به دلیل اینکه تغییر سرعت در این سه مرحله به صورت پله ای و ناگهانی می باشد، باعث ایجاد لرزش و شوک ناگهانی به کابین آسانسور می شود که استرس فراوانی به مسافرین وارد می شود.
تابلو فرمان دو سرعته از نظر فنی نیز معایبی دارد. به دلیل اینکه استارت موتور مستقیم می باشد و در نتیجه جریان ورودی که از سیم پیچ عبور می کند، حدود 7 برابر جریان نامی است. این موضوع باعث می شود که مصرف برق و انرژی بسیار افزایش پیدا کند که همین موضوع باعث کاهش طول عمر مفید موتور آسانسور می شود.
تابلو فرمان درایو دار (VVVF یا 3vf)
امروزه از تابلو فرمان درایوردار بسیار بیشتر از تابلو فرمان دو سرعته استفاده می شود. این سیستم مجهز به یک دستگاه داریو الکتریکی (اینورتر آسانسور) می باشد که به موتور قابلیت تغییر سرعت و گشتاور را می دهد. اینورتر آسانسور تغییر سرعت را با تغییر سطح و کنترل فرکانس و ولتاژ انجام می دهد، بنابراین در این نوع از آسانسورها شاهد تغییرات ناگهانی در سرعت آسانسور و ایجاد شوک و لرزش در کابین آسانسور نیستیم.
در تابلو فرمان های درایوردار، سرعت موتور تدریجی افزایش پیدا می کند و به صورت ناگهانی از صفر به یک متر بر ثانیه و سپس به نیم متر ثانیه نمی رسد. به همین دلیل در کابین این آسانسور مسافرین تکان و لرزشی را احساس نمی کنند. این ویژگی تابلو فرمان درایوردار باعث شده است که مصرف برق کاهش پیدا کند. استهلاک قطعات کمتر شود و در نتیجه عمر مفید موتور آسانسور نیز افزایش پیدا می کند.
بهترین تابلو فرمان آسانسور
همان طور که گفتیم سرعت در آسانسورهای دارای موتور دو سرعته با سرعت زیاد است و در هنگام نزدیک شدن به سطح طبقه مورد نظر این سرعت به نصف و در نهایت به صفر می رسد. این افزایش و کاهش سرعت باعث ایجاد تکانه ها و لرزش هایی به کابین می شود که می تواند برای مسافران بسیار دلهره آور و نامطلوب باشد.
یکی دیگر از معایب تابلو فرمان دو سرعته، این است که به دلیل جریان ورودی ناگهانی و چند برابر جریان نامی که در سیم پیچ موتور رخ می دهد باعث آسیب به موتور، استهلاک قطعات و کاهش عمر مفید موتور و افزایش جریان برق می شود.
مزیتی که تابلو فرمان های داریودار نسبت به نوع دو سرعته دارد این است که به دلیل کنترل ولتاژ و فرکانس در این نوع آسانسورها، افزایش و کاهش سرعت به صورت تدریجی اتفاق می افتد. یعنی در زمان شروع حرکت آسانسور، سرعت آن کم است و آرام آرام سرعت افزایش پیدا می کند. در نتیجه هیچ گونی شوکی به کابین وارد نمی شود و آسیبی نیز به موتور آسانسور وارد نخواهد شد.
تغییر سرعت تدریجی و نرم دور موتور با کمک اینورتر آسانسور در برد تابلو فرمان 3VF اتفاق می افتد که باعث کاهش چشمگیر مصرف برق می شود که قطعا مزیت مهمی به نسبت تابلو فرمان دو سرعته است.
البته هزینه نصب تابلو فرمان درایودار به نسبت سیستم دو سرعته بالاتر است. اما به دلیل اینکه در تابلو فرمان 3VF به دلیل بهینه سازی مصرف انرژی شاهد کاهش 50 درصدی مصرف انرژی و برق هستیم. همچنین تابلو فرمان درایودار استهلاک کمتری به نسبت تابلو فرمان دو سرعته دارد که با در نظر گرفتن این موارد پرداخت هزینه اولیه بیشتر برای تابلو فرمان های داریودار قابل توجیه است.
نتیجه
با این تفاسیر اگر بخواهیم بهترین تابلو فرمان آسانسور را به شما معرفی کنیم در واقع همان تابلو فرمان داریودار است . از جمله مزیت آن به نسبت سیستم دو سرعته در حرکت نرم کابین، کاهش مصرف انرژی و افزایش طول عمر قطعات و موتور دستگاه است.